Apneu betekent letterlijk ‘geen lucht’

Vermoeidheid, lusteloosheid, concentratiestoornissen en een verhoogde slaapneiging. “Daarmee bedoel ik na de lunch in slaap vallen, tijdens de koffiepauze knikkebollen of bij een presentatie op het werk wegdommelen. Soms worden mensen door zo’n vermoeidheid overvallen dat ze voor een stoplicht of in de file in slaap vallen”, aldus KNO-arts Sjors van Pinxteren. “Deze klachten in combinatie met snurken ’s nachts én tussentijds stoppen met ademen, zijn aanleiding voor nader onderzoek op het slaap-apneu syndroom (OSAS).”

Na verwijzing door de huisarts meldt de patiënt zich bij het Slaapcentrum van het ziekenhuis. Binnen het Slaapcentrum is een nauwe samenwerking tussen diverse specialismen zoals longgeneeskunde, keel-, neus- en oorgeneeskunde en neurologie.

Vaak krijgen artsen de vraag of slaapapneu erfelijk belast is. “Het is niet wetenschappelijk aangetoond, maar iedereen herkent families wel aan bepaalde factoren zoals jukbeenderen, de kaakbouw, de neus of de oogkas. Dat zijn allemaal uiterlijke kenmerken van de schedel, maar de schedel kan ook bepaalde kenmerken aan de binnenkant vertonen. De ene binnenkant is wat ruimer of juist wat minder ruim dan de andere. Een minder ruime binnenkant zoals een krappe luchtweg kan mogelijk een oorzaak zijn voor ademstops.” 

Neus-, mond- en keelonderzoek

Bij de KNO-arts wordt een algemeen onderzoek gedaan, waarbij vooral gelet wordt op de neus-, mond- en keelholte. “We kijken naar de keelamandelen, de tong, de huig en het gehemelte. En naar de onderkaak en het gebit, want dat kan voor de behandeling van belang zijn. Daarna onderzoeken we via een scopie hoe de verhouding in de luchtweg is om te zien of er sprake is van een nauwe doorgang. Soms liggen keelamandelen dicht tegen elkaar aan, de tong helemaal naar achteren, is er sprake van gezwollen stembanden of een lange huig. Dat kunnen belemmerende factoren zijn bij de ademhaling.” Verder zijn het gewicht en de lengte van de patiënt van belang. Mensen met een verhoogde Body Mass Index (BMI) hebben een verhoogd risico op OSAS.

Slaapregistratie

Ook de longarts doet onderzoek. Afhankelijk van de bevindingen van de artsen, krijgen mensen apparatuur mee naar huis waarmee de slaap wordt geregistreerd. “Slapen in hun eigen bed werkt voor de meeste mensen het meest ontspannend. Aan de hand van de uitslag van de slaapregistratie kunnen we zien of de patiënt geen, een lichte, een matige of ernstige vorm van apneu heeft. De behandeling is maatwerk. In overleg met de patiënt bespreken we de mogelijkheden”, aldus de arts. “In het ene geval is de patiënt gebaat bij een MRA-snurkbeugel die ’s nachts gedragen wordt en de kin als het ware naar voren trekt waardoor de ademweg ruimer wordt. In een ander geval biedt een CPAP-masker verlichting. Het masker houdt gedurende de nacht de luchtwegen open. In een aantal gevallen wordt eerst gestart met de behandeling van overgewicht. Soms komen mensen in aanmerking voor een operatieve behandeling. Verder is er winst te halen door geen alcohol te drinken, te stoppen met roken, op tijd naar bed te gaan, een andere slaaphouding aan te wennen en op een vast tijdstip op te staan.”