Slaapmiddelen

Om te zorgen dat iemand met slaapproblemen makkelijker in slaap valt of beter door kan slapen, schrijft een arts soms slaapmedicatie voor. De meeste slaappillen worden slechts voor een korte periode voorgeschreven. Dit heeft te maken met het feit dat na een aantal weken het lichaam aan deze middelen gewend raakt en er al snel lichamelijke afhankelijkheid ontstaat. Om dan hetzelfde effect te krijgen moet een hogere dosis worden ingenomen en dit werkt verslaving in de hand. Afgezien van de lichamelijke afhankelijkheid zijn er ook risico's aan het gebruik verbonden.

Soorten slaapmiddelen

Slaapmiddelen verschillen onderling in werkingsduur en de tijdsduur tot ze effect hebben. Langwerkende slaappillen zorgen ervoor dat iemand beter kan doorslapen. Kortwerkende middelen zijn bedoeld om iemand beter te laten inslapen. Ze zijn sneller uitgewerkt en sufheid gedurende de dag komt daardoor minder voor.

Benzodiazepines en benzodiazepine agonisten

Voorbeelden zijn: Temazepam®, Zolpidem®, Lormetazepam® en Zopiclon®.
De meest gebruikte slaapmiddelen zijn benzodiazepines. Deze middelen werken tevens angstverminderend en kalmerend. Het zijn kortwerkende slaappillen die snel effect hebben. Ze hebben een versuffend en spierverslappend effect. Vanwege de hoge verslavende werking is het belangrijk deze middelen slechts enkele dagen te gebruiken. Wanneer u langer dan twee weken benzodiazepines gebruikt, wordt het elke dag moeilijker om ermee te stoppen. Het lichaam went zeer snel aan dit soort middelen waardoor het effect afneemt. Na een langere periode kan plotseling stoppen ontwenningsverschijnselen veroorzaken. De middelen Zolpidem® en Zopiclon® geven minder snel aanleiding tot afhankelijkheid en verslaving.

Barbituraten

Voorbeelden zijn Fenobarbital® en Pentothal®.
Barbituraten onderdrukken de activiteit van het centrale zenuwstelsel en dus verlagen ze de activiteit van de hersenen. In een lage dosering hebben ze een kalmerende en slaapverwekkende werking. Deze slaapmiddelen worden in Nederland niet meer voorgeschreven voor slaapproblemen omdat er veel nadelen zijn. Het middel werkt in een lage dosis maar gedurende enkele dagen, waardoor meer ingenomen moet worden voor hetzelfde effect. Daardoor is er een groot risico op overdosering. Bovendien kunnen barbituraten al snel verslavend zijn. Plotseling stoppen met deze medicijnen veroorzaakt ontwenningsverschijnselen.

Andere slaapmiddelen

Buiten de barbituraten en de benzodiazepines zijn er nog een aantal andere slaapmiddelen. De meeste van deze middelen bestaan al lange tijd. Ze bieden echter geen voordelen ten opzichte van de benzodiazepines.

Zie ook: verslaving aan slaapmedicatie

Vergoeding slaapmiddelen en kalmeringsmiddelen

In sommige gevallen worden slaapmiddelen en kalmeringsmiddelen vergoed vanuit de zorgverzekering. Bij chronisch gebruik van slaap- of kalmeringsmiddelen als gevolg van bepaalde ziektes, zoals angststoornissen of epilepsie is er een vergoeding vanuit de basisverzekering. Er is een overzicht vergoedingen slaap- en kalmeringsmiddelen te vinden op de website van Independer.