Rusteloze benen

Mensen met ‘Restless legs syndroom' (RLS) hebben een vervelend gevoel (tintelingen, kriebel, branderig gevoel) in hun benen, meestal in de kuiten. Het gevoel is vaak het ergste wanneer ze in bed gaan liggen. Dit zorgt ervoor dat iemand met ‘rusteloze benen' moeilijk stil kan liggen of zitten. Door de benen te bewegen gaat het vervelende gevoel tijdelijk weg.

Slaapstoornis

Het Restless legs syndroom is een slaapstoornis omdat het ‘moeten bewegen van de benen' zorgt voor problemen met inslapen en doorslapen.

Bewegende ledematen

Mensen met RLS hebben vaak ook Periodic Limb Movement Disorder (in 80% van de gevallen). De armen en benen maken dan in de slaap schokkende bewegingen. Patienten kunnen daar meerdere keren per nacht wakker van worden.

Symptomen

Mensen met RLS hebben last van minstens twee van de onderstaande symptomen (bron: stichting Restless Legs).

• Onweerstaanbare drang om te bewegen. Kriebel, onrust en jeuk in de benen (of armen en/of voeten).
• De drang om te bewegen en de akelige gevoelens worden erger in situaties van rust.
• De drang om te bewegen en de akelige gevoelens worden verlicht door te bewegen, zo lang de beweging duurt.
• De drang om te bewegen en de akelige gevoelens zijn 's avonds en/of 's nachts erger dan overdag.
  
  

Diagnose stellen

Naar schatting hebben vele tienduizenden mensen in Nederland RLS, voornamelijk vijftigplussers. Een arts kan met onderzoeken niet aantonen dat iemand RLS heeft. Dit kan alleen worden vastgesteld door de juiste vragen te stellen.

Oorzaak

Waarschijnlijk zit de oorzaak van RLS in de hersenen, en heeft dit te maken met een verstoorde dopamine-huishouding. Het is dus geen ziekte van de spieren. Dopamine is een stofje dat signalen van de ene zenuwcel naar de andere doorgeeft in de hersenen.

RLS kan ook het gevolg zijn van een andere aandoening of ziekte. In dat geval spreken we van ‘secundaire RLS'. Zo kan RLS ontstaan bij diabetes, schildklieraandoeningen, Parkinson, spataderen of reuma. RLS kan verergeren door medicijnen, zwangerschap, bloedarmoede of vitamine- en ijzertekorten.
Ook komt RLS in sommige families vaker voor.

Behandeling

Secundaire RLS

Als RLS het gevolg is van een achterliggende oorzaak, secundaire RLS, bijvoorbeeld als bijwerking van medicijnen (bijv. anti-depressiva, neuroleptica of anti-emetica), zal de arts proberen om de achterliggende oorzaak weg te nemen of te behandelen. Dit kan bijvoorbeeld door andere medicijnen voor te schrijven of voedingssupplementen in het geval van ijzergebrek of vitaminetekort.

Leefregels

Patiënten kunnen zelf ook proberen om iets aan de klachten te doen:

• drink geen alcohol;
• geen cafeïne;
• stop met roken;
• zorg voor voldoende beweging hoewel té intensief sporten klachten kan verergeren.

Zie ook: Slapeloosheid - leefregels

Medicijnen

Als er geen achterliggende oorzaak voor RLS is en het is geen gevolg van een andere aandoening of ziekte, maar de patiënt heeft wel ernstige klachten, dan kan de arts medicijnen voorschrijven.

Alternatieve behandelingen

Sommige patiënten hebben minder klachten door massage, manuele therapie, podotherapie, acupunctuur of yoga. Echter het effect van geen van deze behandelingen is wetenschappelijk aangetoond.

Meer informatie

• www.stichting-restless-legs.org